-----

 

    

   
   
 

ده‌ ئه‌ركی‌ سه‌رشانی‌ تاكی‌ موسڵمان بۆ سه‌رخستنی‌ غه‌ززه‌
وه‌رگێڕانی‌ به‌ده‌ستكاریه‌وه‌:مه‌ریه‌م عه‌بدوڵڵه‌تیف له‌(الاسلام الیوم)

یه‌کشه‌ممه‌-04-کانوونی دووه‌م(مانگی 1)-2009-

سه‌رخستنی‌ مسوڵمان بۆ برای‌ موسڵمانی‌ واجبێكی‌ شه‌رعی‌ سه‌ر شانیه‌تی‌ ، هه‌روه‌ك خوای‌ گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت

( إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَنَصَرُوا أُوْلَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجَرُوا مَا لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْءٍ حَتَّى يُهَاجِرُوا وَإِنْ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمْ النَّصْرُ إِلاَّ عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ * وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ * وَالَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَنَصَرُوا أُوْلَئِكَ هُمْ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ) (الأنفال: ٧٢ - ٧٤ ) .


بۆ لادانی‌ ئه‌و واجبه‌ شه‌رعیه‌ له‌ سه‌ر شانمان زۆریك له‌ موسڵمانانی‌ جیهان خه‌م ئاخ و حه‌سره‌ت هه‌ڵ ده‌كێشن بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ غه‌ززه‌ ڕوووده‌دات  و ده‌پرسن : چیبكه‌ین كه‌ ده‌رگاكانی‌ به‌رده‌ممان داخراوه‌ له‌ كردنی‌ جیهاد و به‌رگری‌ له‌ براكانمان ؟وه‌ زۆرێك له‌ میوڵمانان له‌ بیركه‌وتنه‌وه‌ دووركه‌وتونه‌وته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ چی‌ بكه‌ن ، چونكه‌ وا گومان ده‌بات كه‌ ئه‌و نتوانی‌ هیچ بكات و هیچیشی‌ بێناكرێت ،ئه‌مه‌ش بۆته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ده‌روونه‌وه‌ تووشی‌ بێزاری‌ و داڕووخان بێت.
بۆیه‌ له‌م په‌له‌ په‌لیه‌دا ده‌ واجبی‌ كرداری‌ ده‌ده‌مه‌ به‌رده‌ستیان له‌هه‌ر شوێنێكی‌ ئه‌م جیهانه‌دابن بۆ یارمه‌تی‌ دانی‌ براكانمان له‌ غه‌ززه‌ :
1-سه‌رخستنی‌ خوای‌ بالاَده‌ست به‌ده‌ستگرتنمان به‌به‌رنامه‌كه‌ی‌ وئه‌نجامدانی‌ فه‌رزه‌كان و داب و نه‌ریته‌ ئیسلامیه‌كان ، هه‌ركه‌سه‌و له‌ خۆی‌ و ماڵ و ژینگه‌كه‌ی‌ و جگه‌له‌وه‌ش زیكرو یادی‌ خوای‌ گه‌وره‌ زۆر كردن و ، خوێندنی‌ قورئان و په‌یوه‌ندیه‌كنی‌ گه‌ر خوای‌ گه‌وره‌ به‌هه‌موو شێوه‌كانی‌ ، وه‌ك خوتی‌ گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێ‌: ( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ) (الأنفال: ٤٥ – ٤٦).


2- خوێندنی‌ دوعا و قنوت له‌ نوێژه‌كان ، به‌تایبه‌ت له‌ شه‌ونوێژه‌كان ،وه‌ له‌سێ یه‌كی‌ شه‌و به‌تایبه‌ت ،كه‌ خوای‌ بالاَده‌ست خۆی‌ ده‌فه‌رموێ" هل من سائل فأعگیه"واته‌ ئایا كه‌سێ هه‌یه‌ داوا بكات بیده‌مێ‌.
3- گه‌شه‌پێدانی‌ سۆزداری‌ برایه‌تی‌ نیوان مسوڵمانان و برا سه‌ربازه‌كانمان ، ئه‌و سۆزه‌یه‌ كه‌ دوژمنانی‌ ئیسلام ده‌یانه‌وێ‌ لاوازی‌ بكه‌ن ،كه‌ هه‌ر ناوچه‌یه‌ك به‌ خه‌مه‌ نیشتمانیه‌كه‌ی‌ خۆی‌ خه‌ریك بێ‌ ، تاوه‌كو هه‌وڵی‌ سه‌رخستنی‌ براكه‌ی‌ نه‌دات ، وه‌خوای‌ گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێ: ( إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ) (الحجرات:١٠). وه‌هه‌روه‌ك ده‌فه‌رموێ: ( إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ ) (الأنبياء:٩٢) ..
وه‌ بوخاری‌ و موسلیم ده‌گێڕنه‌وه‌ له‌ بێغه‌مبه‌ر " صلی‌ الله علیه وسلم" كه‌ده‌فه‌رمووێ"الْمُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِ كَالْبُنْيَانِ يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا". وه‌ هه‌روه‌ك موسلم ده‌گێڕێته‌وه‌ له‌ پێغه‌مبه‌ر صلی‌ الله علیه وسلم كه‌ ده‌فه‌رموێ


" مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى ".


4- جیهاد كردن به‌ پاره‌ ، ئه‌ویان پێویسته‌ له‌سه‌ر ئه‌و مسوڵمانه‌ی‌ كه‌ ناتوانی‌ ڕاسته‌وخۆ به‌شداری‌ شه‌ڕ بكات ، وه‌ناتوانی‌ بچێته‌ غه‌ززه‌ و فه‌له‌ستین ، نزیكترین و چاكترین جۆری‌ جیهادو شه‌ڕكردنه‌ له‌ پێناوی‌ خوای‌ گه‌وره‌ ، بۆیه‌ ئه‌وه‌ جیهادی‌ ئێمه‌ی‌ مسوڵمانه‌ له‌ ته‌واوی‌ وولاَتانی‌ عه‌ره‌بی‌ و ئیسلامیدا.
5- بلاَوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌ و زانیاریه‌كانی‌ له‌ماڵ و ، شوێنی‌ كارو ، له‌ شه‌قام و، هه‌موو شوێنێك ، بۆئه‌وه‌ی‌ بێته‌ قسه‌ی‌ سه‌رزاری‌ خه‌ڵك ،كه‌ كێشه‌یه‌كی‌ ئیسلامیه‌ ، نه‌ك ته‌نها ئه‌وه‌ی‌ ته‌نگه‌شه‌یه‌كی‌ نێوان بزووتنه‌وه‌ی‌ به‌رگری‌ ئیسلامی‌ حه‌ماس و ئیسرائیلی‌ داگیركه‌ره‌ ،به‌ڵكو ئه‌وه‌ ئه‌و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‌ ئیسلامیه‌یه‌ له‌گه‌ڵ دوژمنانی‌ خواگه‌وره‌ كه‌خۆی‌ داوامان لێده‌كات ، به‌رامبه‌ر بڕۆژه‌ی‌ داگیركاری‌ كه‌ ده‌یه‌وێ‌ ئومه‌تی‌ ئیسلامی‌ زه‌لیل بكات ، بۆئه‌وه‌ی‌ خۆی‌ ته‌سلیمی‌ زایۆنی‌ بكات و، رێگه‌ی‌ ئازادی‌ به‌سه‌ربه‌رزی‌ زیان وه‌لاوه‌ نێن.
6-تێگه‌یاندنی‌ نه‌وه‌كانمان له‌ كوڕان و كچانمان به‌و كێشه‌یه‌ ، كه‌ داگیركه‌ری‌ زاێۆنی‌ خاكی‌ مسوڵمانانی‌ دگیركردووه‌ ،وه‌ سته‌می‌ له‌م وولاَته‌و سامانی‌ كردووه‌ ،وه‌ ڕزگاركردنی‌ ئه‌م خاكه‌ ئه‌ركی‌ سه‌ر شانی‌ هه‌موو بڕوادارێكه‌ ، وه‌ واجبێكه‌ پرسیاری‌ لێده‌كرێته‌وه‌ ده‌رباره‌ی‌ ، بۆ ئه‌وه‌ی‌ نه‌وه‌یه‌ك په‌روه‌رده‌ بێت گرنگی‌ كیێشه‌ی‌ فه‌له‌ستین بزانێ‌،وه‌ هاندانی‌ قوتابیان به‌و بوارانه‌ی‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ ناساندنی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌ ، وه‌ شیكردنه‌وه‌ی‌ لایه‌نه‌ ئاینی‌ و مێژوویه‌كان بۆیان .
 7- خۆ دوورگرتن له‌ كڕینی‌ به‌رهه‌می‌ زاێۆنی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ ، كه‌ وێنه‌یه‌كی‌ گرنگی‌ جیهاد كردنه‌ به‌ ماڵ ، كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ زیان گه‌یاندن به‌ ئابووری‌ زاێۆنی‌ له‌ دامه‌زراوه‌كانی‌ دا ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ كاتی‌ زۆریشی‌ بوێت ، بۆ زیندووكردنه‌وه‌ی‌ ماناكانی‌ متمتنه‌و باوه‌ڕبه‌خۆبوون له‌ ئومه‌تی‌ ئیسلامی‌ ، وه‌ خۆ ڕزگاركردن له‌ له‌ نه‌ریته‌ ڕۆژئواییه‌كان له‌ خواردن و خواردنه‌وه‌و پۆشاك ، وه‌ گرنگی‌ دان به‌ به‌رهه‌می‌ خۆماڵی‌ وولاَتانی‌ مسوڵمان ، وه‌به‌ده‌ست هێنانی‌ خۆبژێوی‌.
هه‌روه‌ك مامۆستا به‌نا ڕه‌حمه‌تی‌ خوای‌ بالاَده‌ستی‌ لێبێت ده‌رباره‌ی‌ واجبی‌ سه‌رشانی‌ 21یه‌كه‌می‌ سه‌ركه‌سی‌ كاركه‌ر ده‌ڵ: كه‌ پێویسته‌ خزمه‌ت به‌ سامانی‌ گشتی‌ ئیسلام بكات هاندانی‌ پیشه‌سازی‌ و بنیاتنانی‌ ئابووری‌ ئیسلامی‌ كا ، وه‌ پاریزگاری‌ له‌یه‌ك عانه‌ش بكا كه‌نه‌كه‌ویته‌ ده‌ستی‌ كه‌سێ كه‌ موسڵمان نه‌بێ‌، به‌ جۆرێكیش بێت ، نه‌خۆیت ووه‌ نه‌شپۆشی‌، جگه‌ له‌ دروستكه‌ری‌ نیشتمانی‌ خۆت وولاَتانی‌ ئیسلامی‌ نه‌بێ‌ .
8- به‌شداری‌ كردن له‌و كارو چالاَكیانه‌ی‌ كه‌ده‌كرێت بۆ یارمه‌تی‌ دانی‌ گه‌لی‌ فه‌له‌ستینی‌ و وه‌ئه‌و به‌رگریه‌ی‌ كه‌ده‌یكات بۆ پارێزگاری‌ كردن له‌ خاكه‌كه‌ی‌ .وه‌ له‌ رێگه‌ی‌ پڕۆژه‌ی‌ ڕزگاركردن و ، وه‌له‌وانه‌ش ، خۆپێشاندان و ، رێپێوان و ، نوسین له‌ ڕۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان و ، وه‌ به‌خشینی‌ ئه‌و كتێب و بلاَوكراوانه‌ی‌ باس له‌م كێشه‌یه‌ ده‌كات ، وه‌ جگه‌ له‌وانه‌ش به‌شداری‌ كردن له‌ پێگه‌ ئه‌لیكتڕۆنیه‌كان .
9- ناونانی‌ شه‌قام و كۆلاَنه‌كان ونه‌خۆشخانه‌و قوتابخانه‌كان به‌ناوی‌ شه‌هیدان و سه‌ركرده‌كانی‌ غه‌ززه‌ ، وه‌جگه‌ له‌وه‌ش ناونانی‌ منداڵه‌ تازه‌ له‌دایك ببوه‌كان به‌م ناوانه‌، وه‌ هه‌ڵ واسینی‌ وه‌سیه‌ته‌كانیان له‌ ماڵه‌كانمان .
10- زیندووكردنه‌وه‌ی‌ هێزی‌ جیهاد له‌ ده‌روونه‌كانمان ، به‌ خوێندنه‌وه‌ی‌ ئه‌و ئایه‌ته‌ قورئانیانه‌و فه‌رموودانانی‌ سه‌روه‌رمان كه‌باسی‌ جیهاد ده‌كه‌ن ، وه‌زانینی‌ پله‌و پایه‌ی‌ شه‌هیدو شه‌هیدی‌ و وه‌بلاَوكردنه‌وه‌ی‌ چیرۆكی‌ شه‌هیده‌كان و بیرلێكردنه‌وه‌یان به‌ به‌رده‌وامی‌ له‌ بیر نه‌كردنیان .