Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

     

لالة كوردة لةزةمانى دانوستانيشا ئاش بةتالَ هةس
  محمد عزيز
 rasosy@yahoo.com

  ئةطةر سةرذميَرى شؤرِشةكانى كورد بكةى,لةوانةية لةذمارةى دانيشتوانى هةنديَك ولاَت زياتر بن,ئةطةر سةرذميَرى شةهيدو بىَ سةرو شويَنةكانى بكةى بؤت دةردةكةوىَ كة بةدةيان نةتةوةى زيندووى دنيا هيَندةيان قوربانى نةداوة بؤ طةيشتن بةسةروةرى نةتةوةييان, ئةطةر بة كةلةثوورو ئةدةب ورؤشنبيريش بىَ ,كوردان سةرةرِاى مالَى خؤيان مالى عةرةب وتورك وفارسيشيان ئاوةدان كردؤتةوة .ئةطةر بة دةولَةمةندى ولاَت بىَ,نةوتى يةدةطى كةركوك لةكؤى نةوتى يةدةطى ولاَتانى مصر وسورياو يةمةن زياترة, ئةطةر بةطرنطى شويَنى جوطرافى بىَ, كوردستان دلَى رؤذهةلاَتى ناوةراستة , لةطةلَ هةموو ئةم جيا كةرةوانةشدا, نةتةوةى كورد ضةندين سةدةية دةستةويةخةى شةرِى ثاراستنى مانةوةو ضةسثاندن وبزرنةكردنى ناسنامة رةسةنةكةى بووة .بةلَىَ مخابن بةدريَذايى ئةو ميَذووة كة ثريةتى لة مةينةتىو قوربانىو ئازايةتى و هةل بؤرةخسان,بةلاَم بةداخةوة كة لاثةرةى رةشى ناثاكىو بةرذةوةندى تايبةت زالَكردن بةسةر بةرذةوةندى نةتةوةيىدا, ثرة لة نسكؤى بىَهةلسانةوةو بىَ ثاساو. ثرة لةئةزمونى تالى ساويلكةيىو خؤشباوةرى و زوو فريوخواردنى سةرانى ئةم نةتةوة,ثرة لة ناتةبايىو خؤخؤرى و دوذمنايةتى يةكتر ,ئةم دياردانةش هةر لةوةتى باثيرانى ئةم نةتةوة لةبةر ناتةبايىيان هةر جارةى تيرةيةكيان لة ئاسياى ناوةراستةوة هاتؤتة ئةم ولاتة, هةر تيرةيةكيش هاتبىَ, بؤتة هاوثةيمانى دوذمنى تيرة ئامؤزاكةى خؤى , هةربؤيةش باثيرانى كورد وةك ئاشورى وبابلى وسؤمةرى وفارسةكان نةيان توانيوة ببنة خاوةنى ئيمثراتؤريكى بةربلآوى بة دةسةلات و لةدةولةتى بضووك تيَثةريان نةكردوة ,بؤ ئةمةش نموونة زؤرة وةك كاسيةكان وطوتيةكانء ميتانيةكان ولولويةكان ,ميديةكانيش دةولةتيَكى كويَرو بىَ قةلةميان دروست كرد و دذايةتى ئاينى زةردةشتيان كرد ,لةبةر ئةو دوو هؤية ثارسةكان هةرزوو جلةوى دةسةلاتيان لىَسةندن .
   لة سةردةمى ئيسلاميشدا كورد لةبةر ئةو هؤكارانةى باسم كردن هةر بة ثاشكؤيى مانةوة و وةكو نةتةوةكانى تر نةيانتوانى هةلى ناكؤكية دووردريذةكانى ئةمةوى عباسىو سلجوقىو عوسمانىو سةفةويةكان بقؤزنةوة و كيانيَك بؤ خؤيان دةستةبةر بكةن , دواى شةرى يةكةمى جيهانيش كة زؤر ميللةتى بةشخوراو بوونة خاوةن قةوارة ,كةضى كورد مالَى لةجاران ويَرانترو  ثارضةثارضةتر بوو و بوو بة ئاردى ناو درِكان ,سةرةرِاى ئةم هةموو شؤرش و قوربانية هةول وماندووبونى بةهؤى ناشايستةيى سةركردايةتى سياسييةوة هةر بيست سالأ جاريك تووشى ئاش بةتال دةبىَء دةضيَتةوة سةر ساجى عةلى . ئةمة دياردةيةكى زؤر ناوازةية كة دةبىَ زؤر لة زانا دةروونزان وكؤمةلناسةكانى دنيا هةلَويَستة لة بةرامبةر ئةم نةخؤشية كوشندةدا بكةن ,يان سةرانى كوردو خواثىَداوانى كورد كة دةضنة ئةوروثا ثيَش هةموو شتيَك سةريَك لة ثسثؤرِيَكى دةروونناس بدةن تاكو دةردى خؤيان وميللةتةكةيان ضارةسةر بكةن . زؤربةى ثسثؤرانى بوارى سياسةت ثىَيان وابوو عيراقى دواى كةوتنى صةدام دةبيَتة لوبنانيَكى ترو بؤماوةى  15 سالَ شةرِى ناوخؤ دةبىَو وةك كوردستان ضةندين جةولةى شةرى خؤكوذى دةكرىَ, بةلآم خؤشبةختانة ئةم بؤضوونة هةلَة بوو, ئيستا ئةمريكا بة هةموو هيَزيَكى خؤيةوة بة بةكار هيَنانى ابو مصعب زةرقاوى دةيةوىَ تةنيا جةولةيةكى شةرى خؤكوذى لةناو شيعةو سوننة دروست بكا ,بةلام نةيتوانيوة . بؤيةش دةلَيَم زةرقاوى ثياوى ئةمريكاية ضونكة هةر رؤذةى مةزارو هيَماو كةسايةتى لايةنيَك دةكوذىَ تا رةوشةكة ئالؤز بكاو ببيَتة ثاساوى مانةوةى ئةمريكيةكان هةر ئةمةشة كة تا ئيستا زةرقاوى بة ضالاكى هيَشتؤتةوة ئةطةر نا زةرقاوى ئةو كيَوة بلندة نيية بةكةس نةطيرىَ ولة طيرانى صةددام زؤر ئاسانترة.

  
هاوكيَشةى سياسى ئةمرؤ هاوكيَشةيةكى ئالؤزة ,ثرِة لة فروفيَلَ و رؤل دابةش كردن و شةرِى تةكتيكى و ليَدوانى دوو فاقة و ريَك كةوتنى ذيَر بةذيَرى وثاشقوول لة دوذمن طرتن , بةلاَم ئايا لةناو كوردا ئةم بنةمايانة رةضاو كراون بؤ قؤستنةوةى هةلة رةخساوةكان بؤ بةرذةوةندى نةتةوةيى؟ ئةوةتا شيعةكان ئةميبا ئاسا خؤيان دابةش كردووة بؤ: شيعةى علمانى وةك ضةلةبى و عةللاوى -شيعةى ئيسلامى ميانرِةو كة لة ئةنجومةنى بالاَى شؤرشى ئيسلامىو حزبى دعوةو حزبةكةى عزالدين سةليم وتةقى مدرسى خؤى دةنويَنىَ -شيعةى توندرةو كةلة مقتدى صةدر خؤ دةنويَنىَ -مةرجةعيةتى سيستانى كةهةموو ئةم رةوتانة ئاراستة دةكا , ئةمانة هةموويان لة بنةرةتدا يةكن ,بةلاَم كة سيستانىو صةدرو حةكيم كة هةمووشيان لة نةجةفن كة يةكتر نابينن و سةرزارةكى ثةيوةنديان خؤش نيية ,يان كة ضةلةبى يةكةم ثياوى ئةمريكايةو ذيَربةذيَريش هةر لةطةلَ ئيَرانة,ئةمانة هةموو شةرِيَكى تةكتيكى لةطةلَ يةكتر دةكةن و تياىدا جؤرةها سيناريؤ بةكار ديَنن ,بىَطومان لةو مةيدانةشدا بىَدةستكةوت نةبوون و رؤلَيَكى باشيان بؤ خؤيان دةستةبةر كردووة, ئةوةتا دواى ئةم هةموو سووربوونةى ئةمريكا لةسةر دةستطيركردنى مقتدى صةدرى زةرقاوى شيعةكان ,ئيستا نةك هةر وازى لىَ هيَنرا ,بةلَكو ريَطةى ضاث كردنى رؤذنامةى حةوزةشى ثىَدرايةوة ئةوةى جىَى تىَرامانى وردة ئةوةية كة لةرؤذى مؤلةت دانةوة بةضاث كردنةوةى حةوزة ,هةر لةهةمان رؤذ عةلاوى دةستور دةداتة فرؤكةكانى هاو ثةيمانان كة مالَيَك لة فةللوجة خاثور بكةن و 11 كةس بكوذن , ئةمةش هةمان ثةيامى ئةمريكاية كة لةرؤذى –عاشوراى ثيرؤز-ويستى شيعةكان –استفزاز- بكاو ثةلكيَشى شةرى ناو خؤيان بكا .بؤ ئةمةش زةرقاوى ضةندين مةزارى شيعةكانى تةقاندةوة.بةلآم كة دويَنىَ شيعةكان ئةم ثةيامةيان جىَبةجىَ نةكرد ,ئةمرؤ عةللاوى هةمان رؤلى زةرقاوى بؤ ئةمريكا طيَرِا –جا بزانىَ يان نةزانىَ- بة استفزاز كردنى سوننة لة دذى شيعة , ئايا بؤردوومانى فةللوجة ,ض ثيَويستى بةمؤلةتى ثيَشوةختى هةية , ئةى بؤ مؤلَةتةكة عةللاوى بيدا كة لةسةر ثؤستى شيعةيةو فةللوجةش سوننةية ,ئةى بؤ ضى هةرلةو رؤذة -بالزات- خودى عةللاوى مؤلةتى ضاث كردنةوى حةوزة بدا؟ بةلآم لةطةلَ هةموو ئةمانةش ,ديارة كارةكةى عةلاويش وةك كارةكةى زةرقاوى ئاواتةكةى ئةمريكاى نةهيَناية دىء شارة شيعةو سوننيةكان هةليان نةكوتاية سةر يةكتر و خوا يار بى- هةرطيز ئةو ئاواتةى دوذمنانى عيراق نايةتةدى وخةلكى باشوور وةك هى كوردستان خؤش باوةرِ وهةلَةشةو ساويلكة نين , -سونيةكانيش بةهةمان شيَوة تةواوكةرى يةكترن ,هةيئةى زانايانى سوننة بةئاشكرا ثشتطيرى موقاوةمة دةكا و بالَى سياسى موقاوةمةية .حزبى ئيسلامى هةولَى ريَك خستن و تابؤى بكرىَ بزركردن و دةرباز كردنى ضةكدارانى فةللوجة دةدا و لةو ميانةشدا سلَ لة دةسةلات بةخشين بة بةعسيةكانيش ناكاتةوة ضونكة بةحسابى ئةو بة سوننة حسابن . دةولَتانى كةنداوو مصرو سوريا تا دويَنىَ بة ئةمريكايان دةطوت: ئيَمة دةرطةوانى ديلةكانى تؤين ,ئةوةتا هةرضى ئيسلامى دوذمنى سةرسةختى تؤية لة زيندانمان كردووة ,ئيتر بيَلَة با بةزؤردارى وطةندةيى حوكم بكةين و دةمى ريَكخراوةكانى مافى مرؤظمان بؤ ببةستة , بةلام ئةمرؤ ئةمريكاى بةناو ثاريَزةرى مافى مرؤظ و ثاريَزةرى طةندةلترين و تاكرةوترين رذيم لةجيهاندا كة ولاتة عةرةبيةكانن بة عيراقى صةداميشةوة ,ئةمريكاى توشى شةرمةزارى كرد و بؤية هةم بؤ دوو سىَ بؤشكة نةوتى زياترو هةم بؤ طةلآلَةكردنى سيناريؤيةكى تر بؤ ضاوبةستى ريَكخراوةكانى مافى مرؤظ .
    ئةمرؤ ئةمريكا داواى ضاكسازى لة رؤذهةلاتى ناوةراستى طةورةدا دةكا ,سورياش وةلاَمى ئةم داوايةى ئةمريكا بةوة دةداتةوة كة دةرطا والا دةكا لة بةردةم ئيسلاميةكان تا بتوانن لة هةموو دامو دةزطاكانى ولات بةشدارى كاريطةر بكةن ,ئةمةش لةرقى عومةر نةك لة خؤشةويستى عةلىدا, -توركياى دةروازةى ناتؤو خاوةنى ثيَطةى ضةكوشى ئامادةو هاوثةيمانى سةرةكى ئسرائيل ,لة دواى كةم كرانةوةى يارمةتية سةربازيةكانى و دةستى دةستى ثىَكرانى لة لايةن يةكيَتى ئةوروثاوة ,لةبرياريكى ياخىئاميَزدا بريارى دا كة درضوانى قوتابخانة ئاينيةكان لة هةموو رؤل وكاروبارى ولات بةشدار بن, هةروةها ثةيوةندى لةطةل ئيسرائيل دةطاتة رادةيةك كة باليوَز لة تل ابيب بكيَشيَتةوة. توركيا كة بة دريَذايى –70- سال هةر لةبيستةكانةوة بةو جؤرة لة ئاغاكانى ياخى نةبووة و ديميريل وضيلةرو ئةجةويد و يةلماس –عةلمانية توندرةوةكان -هةموويان نةيان توانى بةوجؤرة نا تؤ وا لىَ بكةن كة 26 ولاتى ناتؤ لة ئةستةنبول كؤببنةوةو يةكةم راطةياندنى جؤرج بؤشى سةرؤكى طةورةترين زلهيَزى دنيا ئةوةبىَ: من زؤر ريَز لةو ئةزمونةى ئيوة دةطرم ,كة توانيوتانة دةولَةتيَكى ئيسلامى بن ولةهةمان كاتدا باوةرِتان بة ديموكراتى وحوكمى ياساو ئازادى هةبىَ.) ليرةدا دةتوانين ئةو بنةماية هةلَيَنجين كة دةلَىَ: لةدنياى سياسةتدا ياخى بوونى دؤست و سةركارى بضووك لة ئاغاى طةورة ثاداشتةكةى دةستةمؤبوونى ئاغاية مادام ئاغا ثيَويستى بةو سةركارة بىَ. دةبا سياسةتمةدارانى كورديش ئةم وانةية لة ئوردوغان فيَربن و بزانن كة ياخى بوون هاوثةيمانة دؤستة لوت بلَندةكانيان دةستةمؤتر دةكا. بؤش هةر لةو كؤنطرة داواى لة سةرانى يةكيَتى ئةوروثا كرد كة كاتيَ ديارى بكةن بؤ ضوونى توركي بؤ ناو يةكيَتى ئةوروثا ,هةر لةويَش جةنابى سةرؤك بؤش بىَثرس و راويذ بة كوردة هاوثةيمانةكانى, بةلَيَنى داية توركيا كة بة هاوكارى هةموو لايةك لة ديوى كوردستانى عيراقةوة شةرى (ثةكةكة) بكةن . ديارة كة جةنابى سةرؤك بؤش ئازادى وديموكراتىو ئيسلامةتىيكةى توركياى لة –5000-طوندة خاثور كراوةكةى كوردستان و لة قةدةغة كردنى زمانى كوردى وجلوبةرطى كوردى و بيَبةش كردنى طةورةترين ثارضةى كوردستان لة سةرةكيترين مافةكانى وثرِكردنى زيندانةكان لةرؤلةكانى طةلى كوردا دةبينىََ, ليَرة بؤمان دةردةكةوىَ كةئةمريكا باوةرى بةخةباتى رزطارى خوازى نةتةوةى كورد نية و هةر كاتىَ ئةم نةتةوة هاتة ضوارضيوةى بةرذةوةنديةكانى ئةوا وةكو كارتيَكى فشارى كاتى بةكارى ديَنىَ, ئةطةرنا هةموو ئازاديخوازيَكى بةويذدان هيض جياوازيةك نابينىَ لةنيَوان خةباتى طةلى كورد لةباكور لةطةلَ خةباتى طةلى كورد لة كوردستانى باشووردا ,مةطةر ئةوانيش هةر لة بيستةكانى ئةم سةدةى بيستةوة خةباتيان نةكردووة؟
    ليَرةدا ثيَويستة بثرسين :كةسياسةتمةدارو جةماوةرى كوردستانى باشوور تا ض رادةيةك باوةريان بةرةوايى خةباتى براكانيان هةية لة باكوور ؟ ئيَمة لةم رؤذانةدا ئةم هةموو ثاريزةرة عةرةبة دةبينين كة ذيانى خؤيان خستوةتة مةترسيةوةو بةرطرى لة صةدام دةكةن ,لةكاتيَكدا دةزانن كة صةدام ض درندةيةكة ,بةلام ئةوان بروايان واية كةبةرطرى لة صةدام بةرطرية لة عةرةبايةتى , با بةراوردى ئةمة بكةين لة طةل دادطايى ئؤجةلان ,خؤ ئةطةر خؤمان طيَل نةكةين هةموو لة سةر ئةوة كؤكين كة ئؤجةلان –بيروراى سياسى هةر جؤريَك بىَ سةركردةيةكى بزاظى رزطاريخوازى كوردة لةيةكيَك لةثارضةكانى كوردستان ,ئايا ضةند ثاريَزةرى كوردى باشوور توانيان كؤت وثيَوةندى تةسكى حزبايةتى بثسيَنن و كالاَو ثيَتاوى نةتةوة بثؤشن و ناوى خؤيان لةطةلَ بةرطرى كارانى ئؤجةلان بنووسن ؟
خؤ هةرضةندة كةواشيان بكرداية , لةدوومالَةكةى هةريَم ضاوةرِىَى ئةوة نةدةكرا وةك نيَردةى ثاريزةران و جةماوةرى كوردستانى باشوور بيان نيَرىَ بؤ توركيا تا لةوىَ بطيريَن ,بةلَكو هةر لة هةوليَرو سليَمانى دةنطةكانيان ديزة بةدةر خؤنة دةكراو دةطيران ,بةلام كة كراباية بىَلايةنى و سةربةخؤيى دةسةلاَتى قةزايى لة كوردستان دةسةلماند .
    بابيَينة سةر ئيَران ,كة بؤ ضاو بةست كردنى رؤذئاوا و بؤ –احتوا-كردنى هةر بزاظ و سةر هةلَدانيَك كة لةدةرةوةى جوغزى ويلايةتى فةقيهةوة بىَ, ئةوان لةناو خؤيان دا خؤيان دابةش كردووة بؤ دوو دةستةى بة روالةت دذ بةيةكى ثاريزكار وضاكسازى خواز كة سةرزارةكى شيروتير لةيةكتر دةسوون و لةذيَريشةوة بةرهةمى ئةم دذايةتية تةكتيكية بةبرابةشى و تةبايى دةخؤن . -لةفةلةستين ,هةرضةندة ئيسرائيل هةولَ دةدا كة فةتح و جيهاد و حةماس بكاتة دووبةرةى جياوازو دذ بةيةك ,كةضى نةك هةر نةى توانيوة ,بةلكو احمد قريع هةموو ثارتة ئيسلامى و ضةث وراستةكان فةلةستينى كؤ كردؤتةوة بؤ ثيَك هيَنانى بةرةيةكى نيشتمانى فةلةستينى , ضونكة عةرةبةكان بةطشتى ئةو ضاكةيان لةبير نةضوةكة شؤرشةكانى خةتابى لةمةراكش و مير عبدالقادرو ابن باديس لةجةزائيرو عمر مختار لةليبياو عرابى ومحمد عبدة لةمصر و شيخ شعلان لة عيراق..هتد هةمووى بة هؤى ثيشةوايانى ئاينىو رؤلى ديندارى بوةتة هؤى ئةوةى كةسةروةرى نيشتمانى بؤ عةرةبةكان بطةريَتةوة تا علمانيةكان بيَنة سةرحازر ,خؤ دةبوو كورديش لةدةلاقةى ميَذووى خؤى بيزانياية كةو شيخ محمود و شيخ احمدى بارزان و مةلا مستةفاى بارزان لةباشوورو قازى محمد لةرؤذهةلاَت و شيخ سةعيدى ثيران و نةهرى  لةباكوور كةبةردى بناغةى شؤرشى دذى داطيركرانيان دانا هةموو ثيَشةواى ئاينى بوون , ليَرةدا مةبةستم ئةوية كة ئةو دةست بار بؤ يةكتر طرتن و تةواوكةرية لةناو خودى علمانييةكانيشدا نية ,سةرانى هةردوو هةريَم بىَئاطا لةو هةموو هةلة بةفيرؤضوة وا دةزانن كة سليَمانىو هةوليَر روسياو ضينن وكةناكؤكيش بن دوذمنة طرطن و كةم بةهاكان زاتيان نية زيان بة سةروةرى ئةم دوو ئيمثراتؤرة ثان و بةرينة بدةن ,كورد هةر بةم خةيالَ ثلاوةشةوة بة ساويلكةيىو بىَ رةشنووس ومةرجى ثيش وةخت بوونة هاوثةيمانيَكى ناهاوسةنطى هاوثةيمانان وبةدةيان هةزار ثيَشمةرطة بةشدارى جةنطيان كرد و هةموو شارو نةتةوةى خؤيان خستة مةترسىيةوة, كةضى لاى ئةمريكا بةهاى ولاَتيَكمان نةبوو كةسى ضل سةربازى بؤ ثياسة ناردوو تا لةبنيات نانةوةى عيراقدا قؤنتةراتضيةكى بة قةد بودجةى سالَيَكى هةريَمى كوردستانى بةركةوىَ. خؤ هةر ثار سالَ هيَشتا نةرِيَسرابوو نةثيَضرابوو ,كةضىلاى هاوثةيمانان شةققةى دةهات ,هاتن زالَطةكانيان هةل طرتن و باسى ضةك كردنى ميليشياى كوردو هةلَوةشاندنةوةى هةردوو حكومةتةكانى هةريَم وسةثاندنى فيدراليةتى ثاريَزطاكان و ..هتد دةكرد بةلاَم خوا خيَرى طيَرة شيَويَنةكانى باشوور بنوسىَ كةلةم بريارة ئةنتيكةو بةثةلانة ثةشيمانى كردنةوة .
    
دةبواية هةر ثيَش بريارةكةى 1546ى ئةنجومةنى ئاسايش كةكؤتايى بةداطيركرانى عيراق هيَنا ,دةبوو ثيَش ئةوة كوردان وازيان لةدوو مالَةكى بيَناباية ,دةبواية جةماوةريان لةسةر برَيار ةنوىَيةكةو طةرانةوةى كةركوك بؤ باوةشى كوردستان ئاطادار كردبايةو ثيَش دةرضوونى بريارةكة جةماوةريان هان بداية كة لةهةموو شارو شارؤضكةكانى ناوةوةى ولاَت-بةثاريَزطاى كةركوكيشةوةو هةروةها لةهةندةرانيش ,لةهةموو لايةك خؤ ثيشاندان و ياخى بوونى جةماوةرى دةستى ثيَكردباو با هةندىَ ثةيكةرى كوردىو ثؤسكارتى حزبةكان و ئالاى هةندىَ ولاتيش بسوتاباية ,خؤ دنيا خراث نةدةبوو ئةطةر هيَندةك لة سةركردةكانى كورديش تؤنى بليَر ئاسا هارِاوةى تةباشيريان بةركةوتايةو لةجياتى طولَ بارانةكةى ثار هةندىَ سةربازانى هاوثةيمانيش تةماتةو هيَلكة باران بكراناية , ئةوسا ئةمة دةبووة كارتى فشارى سياسةتمةدارانى كورد لاى هاوثةيمانان و دةيان توانى بلَيَن كةنةتةوةى ئيَمة ليَمان نارازى بىَ ئةوة لةبةر ئةوةية كة هاوثةيمانى ئيَوة بووين و ئةطةر ئيَوة بةرذةوةندى نةتةوةيةكى ضةوساوةو هاوثةيمانى وةك كورد لةبةر ضاونةطرن ,متمانةى ميللةتانى تريش لةدةست دةدةن و دبيَتة هؤى بةهيَز بوونى ئةو حزب ولايةنانةى كة هةر ض نةبىَ هاوثةيمانتان نين لة كوردستاندا . لة كؤتايىدا روو بة دولةمةندى كورد دةلَيَم :بؤ هةر دةبىَ بؤ طوندة بةعةرةب كراوةكان ضاوتان لةحكومةت بىَ. ئةوةتا دةولةتانى كةنداو بةردهاويَذةكان فةلةستين بةخيَو دةكةن , دةبا ئيَوةش ضةند ثرؤذةيةكى ئاوو بيرو قوتابخانةو خةستةخانة ..هتد بةئةنجام بطةيةنن,وةك طيانيَكى كوردايةتى كةتوركيا 10000-خانو بؤ توركمان دروست بكا ,با خواثيَداوانى كورد ضاويان لةسةرانى كورد نةبىَ كة ثةرتةوازةى حزب حزبيَن تا سةر ئيَسقانيان ضوة , با ضةندين طوند ئاوةدان بكةنةوة ,هةروةها سةنديكا ثيشةيى وريَكخراوة رؤشنبيريةكان رؤلى كارا ببينن كوردستان وةكو كؤسؤظؤ ,ثيَويستى بة برايم رؤطؤظةى ميانرةوو نةرمونيان هةية , بةلام ثيَويستيشى بة سوثاى رزطارى كؤسؤظؤش هةية ثيَويستى بة جةماوةريَكى هؤشيارو  ئامادةباش و شؤرش طيَرو خويَنطةرم هةتا رادةى شةقاوة طيَرى هةية , يا وةك فةلةستين ثيويستى بة روويةكى ئاينى بةهةيبةتى وةك ئةحمةد ياسين هةية كةقسةو راطةياندن و فتواكانى كارتى فشار بن بةدةست عةرةفاتةكانى كوردةوة .نةك وةك ئيستا كةمامؤستايةكى ئايينى خةباتطير كة فتواكانى لةرؤذانى رةشى بةعسيشا دذ بة رذيَم بويَرانة بوون بةلام كةئةمرؤ بةبويَريةوة قسةدةكا ئةوة دذى ئيجماعى بؤضونى كوردة ,كةمامؤستايةكى ئايينى خاوةنى خةباتى شارو شاخ –مروان بةرغوسى –ئاسا دةطيرىَ ,سةركردايةتى كوردى لةجياتى ئةوةى بيكاتة كارتى فشارو سةرنجى ميدياكانى جيهانى بؤ رابكيَشىَ وةكو كةركوكى دل وقودس ثشت طويَى دةخاو هةر باسيشى ناكا .
   ئيستا كة كورد كةرةستة خاوى سيناريؤكةى هةيةو سودى لىَ نابينىَ. خؤ ئةطةر ئةمانة نةبوون دةبىَ سةركردايةتى كورد هةول بدا دروستيان بكا ضونكة بىَ ئةم ثالةوانانة سيناريؤكة سةركةوتو نابىَ, ضونكة هةموو ئةزمونة سةركةوتوةكانى دنيا ئةم توخمانة هةبوون و رؤليان ثىَدراوة ,ئةو ئةزمونةى ئةمانةى تيا نةبووبىَ سةركةوتوو نةبووةو ثوكاوةتةوة. بةلاَم داخى طرانم ئةزمونى هةلَبذاردنى نويَنةرانى ثاريَزطاكان بؤ ئةنجومةنى نيشتمانى عيراق بةزةقى ئةوة دةسةلميَنىَ كةسةركردايةتى سياسى كورد هةر سوورة لةسةر خؤخؤرى و دووبةرةكى ,تةنانةت ئةطةر ئةمة ببيَتة هؤى بةيةك جارى لةدةست ضوونى ئةم هةلة ميَذووىيةش هةروةكو هةلة لةدةست ضوةكانى رابردوو.