Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

       


قـةرةويَلَةى ثرؤكـروسـت

فاضل قةرة داغى
رِؤذنامةى كؤمةلَ ذمارة (87) شةممة 3/7/1424 ك ــ 30/8/2003 ز ، ل2

جار نيية بؤمان دةرنةكةويَ كةكيَشةى كورد ثيَش هةموو شتيَك كيَشةيةكى ناوخؤيية، كيَشةى خؤخؤريية ثيَش ئةوةى ثيلانيَكى دةرةكى بآ، ئةمةش حالَى ئةو ثرؤذةى ريفراندؤمةية كة هةنديَك كةس كارى بؤ دةكةن.

   

    

رِيفراندؤمةكة ("ثلبسايت" ياخود "ثلبست" ئةطةر بمانةويَت زاراوةيةكى وردتر بؤ ئةمة بةكاربهيَنين) وةكو قاتة جليَك خؤى نيشان دةدات كة بؤ كةسيَكى دياريكراو دووراوة. ئةو هةولَة ثرؤذةيةك نيية بؤ هةموو كورد بآ، ثرؤذةيةك نيية بؤ كؤكردنةوةى دةنطى هةموو كورد بةلَكو ثرؤذةيةكى ئايديؤلؤجيية بؤ عةقلَيةتى تاقميَك كراوة، بؤ مةبةستيَكى ئةو تاقمة.

ئايديؤلؤجيا بةم شيَوةيةى خوارةوة تيَكةلأ بة خواستيَكى نةتةوةى كورد دةكريَت:

((جةغت لةسةر عةلمانييةت بكريَتةوة، نةك هةر بةواتاى جياكردنةوةى ئايين لة دةولَةت، بةلَكو بةواتاى رِزطاركردنى هةموو ثانتاييةكانى كؤمةلَطة لة دةست كاريطةريى ئاين، بؤ نموونة: نةهيَشتنى كاريطةرى ئايين لة بوارى ثةروةردةو خويَندنء ياساكانى ناسنامةو بارى كةسيَتيدا)).

جارآو بةر لةهةموو شتيَك ئةوةى ئةم برِطةية دةخويَنيَتةوة وا دةزانيَت ياساكانى دةولَةت هةموو ئيسلامينء ئايين لة يةكةبةيةكةى برِطةكانى ياساكاندا ئامادةيى هةية، كة ئةمة تةواو ثيَضةوانةى واقيعة ضونكة هةرضى ياسا هةية ميراتى سةردةمى بةعسة، بةعسيش ئيشى بؤ دةولَةتيَكى عةلمانى دةكرد نةك ئيسلامى.

برِطةكةش وا نووسراوةتةوة مةطةر تةنها لة توندرِةويَكى ناو رِةوتى عةلمانى بوةشيَتةوة، رِستةى ((رِزطار كردنى هةموو ثانتاييةكى كؤمةلَطة لةدةست كاريطةرى ئايين)) ض واتايةكى هةية جطة لة توورِدانى تةواوةتيى ئايين؟ بةكورتى دامةزراندنى كؤمةلَطةيةكى بيَدين.. بةلآم ئةوانةى برِطةكةيان نووسيوة لة رِستةكةى دواييدا شتيَكى تر دةلَيَن ((بؤ نموونة: نةهيَشتنى كاريطةريى ئايين لة بوارى ثةروةردةو خويَندنء ياساكانى ناسنامةو بارى كةسيَتيدا)) .. كةئةمانةش دةولَةتء كاروبارى دةولَةت دةطرنةوة.

ئةمة خؤى بةلَطةية لةسةر يةكيَك لة دوو شت: يان ئةوةية ئةوانةى ثرؤذةكةيان نووسيوة مةبةستيان دامةزراندنى كؤمةلَطةيةكى بيَدين بووة. يان ئةوةشة دةيانةويَت تةنها لة ئاستى دةولَةتء ثةروةردةو قوتابخانة ئايين دوور بخةنةوةو بةم شيَوةية خؤشيان لة قسةى خؤيان تيَنةطةيشتوون كاتيَك دةلَيَن (( رِزطار كردنى هةموو ثانتاييةكانى كؤمةلَطة لةدةست كاريطةريى ئايين)) ضونكة ئةميان فرِيَدانى ئاين تةنها لةسنوورى كارةكانى دةولَةت ناهيَلَيَتةوة.

بةهةر حالأ ئةم جؤرة تةرحانة تةنها لة دةولَةتة كؤمؤنيستةكانى جاراندا هةبووة، بةلآم هيَشتا ئةو دةولَةتانة دةيانوت مرؤظةكان ئازاديى ئاينييان هةية بةلآم توندرِةوةكانى لاى خؤمان دةيانةويَت طرةو تةنانةت لة ستالينء ستالينيةتيش بةرنةوة.

ثرؤذةكة بةرِوونى مةبةستى خؤى ئاشكرا دةكات: ئةطةر دةنط لةسةر كوردستانيَكى سةربةخؤ بدرآ، كوردستانى داهاتوو جيَطةى ئيسلامييةكانى تيَدا نابيَتةوة. جا ئايا ئةمة ثرؤذةيةكى نةتةوةيية يان ئايديؤلؤجى؟ ثاشان ئةطةر بيَئاطايى لة كؤمةلَطةى كوردةوارى نةبآ ضؤن ئةو باوةرِةيان بؤ دروست بووة كة تةرحى بيَدينيى توندرِةو جيَطةى رِةزامةنديى جةماوةر دةبآ؟

ئةم برِطةية جطة لةسةلماندنى عةقلَيةتيَكى هةرزةكارى، نيشانةشة لةسةر ئةوةى طرنط قةوارةى كوردستان نيية دةنا ماسى هيَشتا لةبةحرداية ئيتر ئةم سةودا سةيرة ضيية؟

تيَكةلَكردنى مةبةستيَكى ئايديؤلؤجى لةطةلأ ئاواتيَكى نةتةوةيىو دواييش دةنط لةسةر هةردوو ثيَكةوة بكريَت طالَتة كردنة بة عةقلَى خةلَك. ثرؤذةكة بةم شيَوةية لةسيغة ستالينىء فاشييةكة دةضآ (( يان لةطةلَمى يان لةدذمى)). ئةم تيَكةلَكردنة جؤرة رِةفتاريَكة لة ئيشى (ثرؤكـروسـت) دةضآ، ناوبراو رِيَطريَك بوو لة ئةفسانةيةكى يؤنانى كؤندا كة قةرةويَلَةيةكى هةبوو بؤ رِيَبوارانى دانابوو. ثرؤكـروسـت هةركةسيَكى بطرتاية لةسةر قةرةويَلَةكة ثالَى دةخستء تةماشاى دةكرد، ئةطةر بالآى رِيَبوار دريَذتر بواية ثرؤكـروسـت قاضى دةبرِييةوة، ئةطةر كورتتريش بواية هةردوو قاضى رِادةكيَشا تا دةيطةياندة هةمان دريَذيى قةرةويَلَةكة. لةمةشةوة قةرةويَلَةكةى ثرؤكـروسـت بووة نموونة. ئيشى ئةو برادةرانةى ئيَرة هةمان ئيشة: ثيَويستة هةموو شتيَك لةطةلأ ئةو قةرةويَلَة ئامادةيةى خؤياندا بطونجيَ. داهاتووى كوردستان بؤتة ئةو رِيَبوارةى كةوتؤتة دةست ثرؤكـروسـتى رِيَطر.

كوردستان هةردةبآ عةلمانى بآ.... بةلآم بؤضى؟ ئةطةر مةبةست سةربةخؤيى كوردستانة بؤضى ئةم جؤرة تةرحانة نةكةونة دوايى كة كوردستان سةربةخؤيى وةردةطريَت؟ ديارة سةربةخؤبوون مةبةستى سةرةكى نيية دةنا خاوةنةكانى ثرؤذةكة هيضيان لةثرؤذةكة دانةدةنا جيَطةى ناكؤكى بيَت.

ثرؤذةكة بةم برِطةيةيةوة نيشانةية لةسةر يةكيَك لة دوو شت: يان بيَئاطايية لةهةستى جةماوةرى كوردستان بةرامبةر بة ئايينء يانيش هةولَيَكة بؤ رِيَطةطرتن لة ئيسلامييةكان لة كوردستانى داهاتوودا كة ئةو كوردستانة ماسييةكة لةبةحردايةو ئةوان سةوداى نرخةكةى دةكةن. لة هةردوو حالَةتيشدا شويَنةوارى دةستء ثةنجةى عةقلَيةتيَكى هةرزةكاريى ثيَوة ديارة كة زمانحالَى دةلَآ ((هةمووى بةيةك ثاروو)). بةلآم رِةنطة بارةكة بةشيَوةيةكى تر بيَء دانانى برِطةكة لةناو ثرؤذةى داهاتووى كوردستان، كةزؤربةى هةرة زؤرى كورد لةطةلأ سةربةخؤييداية، شاردنةوةى مةبةستة ئايديؤلؤجييةكانى خؤيانة كة جيَطةى ناكؤكيي لةناو مةسةلةيةك كةمترين ناكؤكيي تيَدا هةية دةنا ئةوان دةزانن تةرح كردنى ئةم برِطةية بةتةنيا بة ض دةرديَك دةضيَت.

كةواتة دةتوانرآ دانانى برِطةكة بةضةند باريَكدا بخويَنريَتةوة بةلآم لة كؤتاييدا هةموو رِيَطةكان دةطةنةوة بانة.. بةقاضيَكى برِاوةوة بآ يان بةقاضيَكى رِاكيَشراو.

تيَبينى: دواتر ثرؤذةكة طؤرِانى بةسةردا هات و ئةو تةوةججوهة عةلمانيية توندرِةوةى تيَدا نةماو تةنانةت ناوى خوداى تيَدا هات كة ئةو مافانةى بة كورد داوة.. تاد و بةم جؤرة تةئكيد لةسةر داواكاريية نةتةوةييةكة كرا.