Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

     

فةللوجة.. شةرعييةتبةخشى دةسةلآتى كورديية
فاضل قةرةداغى

فةللوجة فرياى دوو حزبى دةسةلآتدارى كوردى كةوت، بزانن ضؤن:

هةموومان لةناو رِووداوةكاندا ذيابووين ضونكة ئةمة دويَنآ بوو نةك ميَذوويةكى كؤن. ئيَمة هةموو بينيمان ضؤن ثاش كةوتنى بةغدادء ثاش ئةوةى زةوى بؤ ئةمةريكا لةعيراقدا تةخت بوو هيَزةكانى دةستى كرد بةضةككردنى ضةكداران, سةرةتا بينيمان ضؤن هيَزةكانى ئةمةريكا ضةكدارةكانى ناو كةركووكيان ضةك دةكردو ضؤن (سثرةى)يان دةكردة ناو تفةنطء دةمانضةكانى ضةكدارةكان تا لةئيشبكةون. ئةوةش بووة نوكتة كةضؤن دووكةس ثيَكةوة دةرِؤشتنء سةربازة ئةمةريكييةكان سثرةييان كردة ناو دةمانضةى يةكيَكيان, ئةوى تريشيان وايزانى دةمانضةكةيان بؤ ضةوركردووة بؤية دةمانضةكةى خؤى دةرهيَناو وتى: توخوا ئةمةى منيش ضةور بكةن!

شالآوى ضةككردن خةريك بوو بةرةو هةريَم بيَتء نةك تةنها ميليشياكانى ثارتىء يةكيَتى ضاوةرِيَى هةلَوةشاندنةوة بوون بةلَكو تةنانةت دةزطا حزبييةكانيش دةستيان كرد بةناردنةوةى ئةندامان, لةدةزطايةكى رِاطةياندنى يةكيَك لةم دووحزبة بةكارمةندان وترا كآ ديةويَت بىَ ثارة ئيش بكات با بميَنيَتةوة, ئةوةشى نايةويَت با برِواتةوةو ئيشيَك بؤ خؤى بدؤزيَتةوة.

لةبارةطايةكى حزبةكةى تريش كارمةندان بارةطاكةيان ضؤلأ كرد كةبةكرآ طيرابوو و كريَكةيان بؤ نةددةرا. خاوةنى دوكانةكانى دراوسيَشيان طةيشتةنة سةريانء داواى قةرزةكانيان كرد بةلآم بارةطا موفليس بوو بؤية دوكاندارةكان ثةلامارى كةلوثةلى بارةطاكةيان داو لةبرى قةرز هةموويان برد.

ئةمة تةنها دوو نموونةية بؤ ميَذوو دةيانلَيَم, هةر كةسيَكيش نموونةى ترى هةية بةسوثاس و منةتبارييةوة ليَى وةردةطرم تا ئةم ميَذووة بةئاسانى تيَنةثةرِيَت.

طلةييء بؤلَة لة ئةمةريكا لةلايةن دوو حزبةكةوة كرا, حزبة بضووكةكانيش، تةنانةت ئةوانةى هاوثةيمانانى دوو حزبى فةرمانرِةوا، طةشانةوة ضونكة بةضاوى خؤيان كؤتايي هيَنانيان بةهةيمةنةتى ئةو دوو حزبة بينى.

بةلَآ؛ طلةيي بةرزبووةوة تةنانةت لةوانةشةوة كةضاويان توند نوقاندبوو بآ قةيدو شةرت شويَنى ئةمةريكا كةوتبوون. ئةوانةى ئةمةريكايان بةرِزطاركةر دةزانى طلةييان كرد, ئةوانةى لةرِؤذانى شةرِدا رِؤذنامةكانيان ثرِ كردبوو لةويَنةى مارينزى ئةمةريكىء سةروةرييةكانى ئةو مارينزة فريادرِةسة..

بةرامبةر بةوةش جةماوةر طةشابووةوة, ئةوةى نةيدةويَرا قسة بكات قسةى دةكرد, ئةوةى سالآنيَك بوو دةيويست بة ئاشكرا جنيَويَك بدات بةلآم ترس دةمى بةستبوو كةوتة جنيَودان (ئيَمة لةطةلأ جنيَودا نين بةلآم ئةمة هةستى ميللةت بوو). ئةوةى هةر دةويَرا جنيَوبة بةرثرسى فةرمانطةيةكى حكومى بدات (جنيَودان بةو كةسانة قةدةغة نيية ضونكة ثيرؤزييان نيية تةنانةت لةكاتى صةدداميشدا) كةوتة قسةوتن بةثيرؤزييةكانى حزب كة لةثيرؤزيية خوداييةكان طةورةتر كرابوو.

خؤثيشاندان بيَترس دةكراو جةماوةر زياد لةيةك جار ثةناى بؤ هيَزةكانى هاوثةيمانان برد, لةهةوليَر بؤ نموونة بةرِيَوةبةرى فةرمانطةيةك هةبوو كة كاتى خؤى كةس لةفةرمانبةرانى بة زةحمةتيَكى زؤرةوة نةبيَت نةيدةتوانى ضاوى ثآ بكةويَت بة ضاوى خؤى بينى ضؤن فةرمانبةرةكانى رِيَثيَوانيان بؤ لاى هاوثةيمانان سازدا ئةويش, ديكتاتؤرى دويَنآ, شويَنى ئةوان كةوتبوو و بة بةساقةو بةقوربان داواى لىَ دةكردن بطةرِيَنةوةو تا داواكارييةكانيان جيَبةجيَبكات.

شالآوى سكالآنووسين لةدةسةلآت هيَندة طةورة بوو, دةسةلآت لةدهؤك، بؤ نموونة، فةرمانى دابوو نووسينطةكانى وةرطيَرِان سكالآ نةكةنة ئينطليزى.

ئةو وةزعة, كةماوةيةكى كورتى خاياند, زؤرتر هةلَدةطريَت بؤ ليَدوانء ميَذووةيةكة بؤ خؤىء داواكارم لةهةركةسيَك شتى لةم بارةوة هةبيَت بؤؤمبنيَريَت يان بؤ خؤى تؤمارى بكات, ئةطةر بؤ بلآوكردنةوةى ئةمرِؤش نةبيَت بؤ رِؤذانى داهاتوويان هةلَبطريَت كةهةست دةكةم دوارِؤذيَكى زؤر دوور نيية.

وةك وتم وةزعةكة زؤرى نةخاياندء كارى توندو تيذى لةناوةرِاستى عيراقدا دذى ئةمةريكا دةستى ثيَكردء فةللوجة لةو ماوةيةدا ناوى دةركرد. لةطةلأ زياد بوونى كارى ضةكدارى لةناوةرِاستى عيراقدا رِةسيدى دةسةلآتى كوردى بةرزبووةوة تا طةشتة ئاستيَك نزيك لةجاران, فةللوجة لةمةدا فرياى ثارتىء يةكيَتى كةوت. ئةم دوو حزبة شةرعييةتيان لة هيض وةرنةطرت، خؤشمان دةزانين دوانزة سالَة بةسةر يةكةم هةلَبذاردن تيَثةرِيوة، تةنانةت ئةو هاوثةيمانيَتييةش، طواية هاوثةيمانيية، كة لةطةلأ ئةمةريكادا هةيانبووة شةرعييةتى مانةوةو حوكمكردنى وةكوجارانى ثيَ نةبةخشين, تةنها يةك شت ئةو شةرعييةتةى ثيَدان: فةللوجة.

لةم كةينء بةينةدا جةماوةر زيانى ثيَكةوت ضونكة ئةمةريكا ثشتي تيَكردن, ئةوة ئةطةر برِوا بكةين كة لةسةرةتادا رِووى تى كردبن. ئةمةريكا ئيَستا رِيَطرى لةزؤركارى دةسةلآت ناطريَتء بووةتة ثالَثشتى ئةودةسةلآتة بةمةرجى هيَشتةنةوةى كوردستان بةئارامى, كورد لةو ئاراميية سوودمةندة بةلآم دةبيَت باجةكةش بدات: كةوتنة ذيَر هةيمةنةتى دوو حزبى دةسةلآتدارو بةم جؤرة جاريَكى تر ئةو هاوكيَشةية دةسةلميَت كة ئةركى هةموو كةسيَكى خاوةن ويذدانة وةزعيَك بخولَقيَنيَت ئةو هاوكيَشةية لةئيش بكةويَت: "دابين كردنى ئاسايش بةزةوتكردنى زياتر ئازادى". بةلَآ ثيَويستة ئةركى هةريةكة لةئيَمة بيَت ضارةسةريَك بدؤزيَتةوة بؤ ئةو ئةنجامة خراثةى دابينكردنى ئاسايشء بؤ خراث سوودوةرطرتن لةو دابينكردنةى ئاسايشء تةسككردنةوةى ئازادييةكان بةناوى ئاسايشةوة.

وةزعى ناوةرِاستء ملنةدانى باشووريش فريادرِةس بوو بؤ دوو حزبةكة بةلآم بيَطومان لةلايةنيَكى ترةوة بةكةلَكى كورد بةطشتى هات ضونكة ئةو وةزعة شلَؤقة هةروةها رِةسيدى كوردى بةرزكردةوةو بةم جؤرة بؤمان رِوون دةبيَتةوة ئةمةريكا ضةند داماوة ضونكة لةعيراقدا دلَسؤزى رِاستةقينةى نيية تةنانةت كورديش كة حةز دةكات ئةمةريكا زياتر لةناوةرِاستء باشووردا بضةقيَنيَت.

لةو وةزعةش كةلةسةرةوة باسم كرد شتى تر سةلميَنرا ئةويش كة ئةمةريكا هاورِيَى طةلان نيية بةلَكو ثشتيوانى حكومةتةكانةو لةمةدا (رِؤما)ى كؤنم دةكةويَتة ياد كة ثشتطيريى حكومةتة ئةرستؤكراتةكانى دةكرد نةك حكومةتة ميللييةكان ئةمةش هةلَدةطرين بؤ باسيَكى تر. بابةتةى ئيَستاش بة ئامؤذطارييةك بؤ دووحزبةكة كؤتايي ثيَدةهيَنم: بةرِووكةش ضى دةلَيَن بلَيَن بؤ رِةزامةنديى ئةمةريكا بةلآم بةدلأ دوعا بؤ فةللوجة بكةن, فةللوجة فرياتان كةوت, رِاستة مةبةستى نةبوو خزمةتتان بكات بةلآم ئةنجامى كارةكانى بؤ خؤتان بوو و ئيَستاش هةر بؤ خؤتانة.